Overzicht Publieksprijs

De eerste Publieksprijs werd uitgereikt in 1988, aan de Litouws-Russische documentaire The Last Judgement van Herz Frank. De meest recente, in 2016, aan de Spaans-IJslandse La Chana van Lucija Stojevic.

Toen IDFA in 2007 zijn twintigjarig jubileum vierde is de IDFA Dagkrant-redactie in de archieven gedoken. Zonder overdreven moeite waren alle winnaars van de Publieksprijs vanaf 1988 terug te vinden. Maar alleen vanaf 2001 zijn de complete lijsten met de daadwerkelijke scores bewaard gebleven.

Winnaars Publieksprijs 1988-2016

De lijst van alle winnaars van de Publieksprijs, vanaf het allereerste festival in 1988, laat een mooie ontwikkeling zien. Als je van 1988 naar 2016 gaat, is het breukjaar 1995. Het begint met Letse en Russische winnaars. Een Franse, een Israëlische. Vanaf 1995 winnen bijna alleen nog westerse landen, vanaf 1998 domineren Nederlandse en Angelsaksische. De oorzaak? Waarschijnlijk de groei van de bezoekersaantallen. Cinefielen zijn in de loop der jaren steeds verder in de minderheid geraakt ten opzichte van een breder publiek. De hoofdregel lijkt: we moeten een film kunnen verstaan. Een uitzondering vormt het Heilige Land, waarvoor bij het publiek traditioneel grote interesse bestaat (en dat volgens de definitie van het Europees Songfestival tot de westerse landen gerekend mag worden), en natuurlijk muziek, de taal die wereldwijd wordt verstaan.

2016 La Chana – Lucija Stojevic (Spanje/IJsland)
2015 Sonita – Rokhsareh Ghaem Maghami (Iran/Duitsland/Zwitserland)
2014 Naziha’s Spring – Gülsah Dogan (Nederland)
2013 Twin Sisters – Mona Friis Bertheussen (Noorwegen)
2012 Searching for Sugar Man – Malik Bendjelloul (Zweden/Verenigd Koninkrijk)
2011 5 Broken Cameras – Emad Burnat en Guy Davidi (Palestina/Israël/Nederland/Frankrijk)
2010 Waste Land – Lucy Walker (Verenigd Koninkrijk/Brazilië)
2009 The Cove – Louie Psihoyos (Verenigde Staten)
2008 RiP - A Remix Manifesto – Brett Gaylor (Canada)
2007 To See If I’m Smiling – Tamar Yarom (Israël)
2006 We Are Together – Paul Taylor (Verenigd Koninkrijk)
2005 Sisters in Law – Florence Ayisi en Kim Longinotto (Verenigd Koninkrijk)
2004 The Yes Men – Dan Ollman, Sarah Price en Chris Smith (Verenigde Staten)
2003 My Flesh and Blood – Jonathan Karsh (Verenigde Staten)
2002 Bowling for Columbine – Michael Moore (Verenigde Staten)
2001 Offspring – Barry Stevens (Canada)
2000 Desi – Maria Ramos (Nederland)
1999 Crazy – Heddy Honigmann (Nederland)
1998 Twee vaders – Ko van Reenen (Nederland)
1997 Vision Man – William Long (Zweden)
1996 Blue Eyed – Bertram Verhaag (Duitsland/Verenigde Staten)
1995 Anne Frank Remembered – Jon Blair (Verenigd Koninkrijk)
1994 Choice and Destiny – Tsipi Reibenbach (Israël)
1993 The Belovs – Victor Kossakovsky (Rusland)
1992 Black Harvest – Robin Anderson en Bob Conolly (Australië)
1991 Djembéfola – Laurent Chevalier (Frankrijk)
1990 In Memory of the Day Passed By – Sharunas Bartas (Sovjet-Unie)
1989 Skierskala – Ivars Seleckis (Letland)
1988 The Last Judgement – Herz Frank (Letland)

De Top 20 van de Publieksprijs 2001-2014

En nu komen we bij de concrete publieksscores van films (omgerekend naar een tienpuntsschaal) in de periode 2001- 2014. Een Top 20. Vaste bezoekers herkennen ongetwijfeld titels. Wat valt op, als eerste indruk? De scores lopen langzaam op. De films worden steeds beter, het publiek steeds welwillender of beide. Eén film uit 2002 haalde de Top 20, Michael Moore’s genrebepalende Bowling for Columbine. De oudste daarna is er eentje uit 2005.

2006 was een topjaar, met drie titels in de Top 20 inclusief de allround beste documentaire op IDFA volgens het publiek in de 21ste eeuw (tot 2014 en met het jaar 2000, waarvan geen volledige data terug te vinden waren, niet meegeteld), Paul Taylors troostrijke aids-documentaire We Are Together.

Maar kijk naar de rest van de verdeling en recente jaren doen het veel beter dan de oudste. 2014 heeft maar liefst vijf titels die gemiddeld hoger scoren dan een 9 – een zeer hoge score.

Kijk naar de productielanden (wat feitelijk alleen betekent dat het land geld in de documentaire heeft gestopt) en het is het Westen – Nieuw-Zeeland en Israël/Palestina meegerekend – dat de klok slaat. Wie goed zoekt vindt één Brazilië en één Indonesië. Wat dat betreft is de I van IDFA in deze lijst nog niet internationaal genoeg.

1. We Are Together (2006) – Paul Taylor (Verenigd Koninkrijk) 9,35
2. 5 Broken Cameras (2011) – Emad Burnat, Guy Davidi (Palestina/Frankrijk/Israël/Nederland) 9,34
3. Naziha’s Spring (2014) – Gülsah Dogan (Nederland) 9,32
4. Searching for Sugar Man (2012) – Malik Bendjelloul (Zweden/Verenigd Koninkrijk) 9,20
5. The Look of Silence (2014) – Joshua Oppenheimer (Denemarken/Verenigd Koninkrijk/Indonesië/Noorwegen/Finland) 9,19
6. In the Shadow of the Sun (2012) – Harry Freeland (Verenigd Koninkrijk) 9,19
7. Waste Land (2010) – Lucy Walker (Verenigd Koninkrijk/Brazilië) 9,18
8. Autumn Gold (2010) – Jan Tenhaven (Duitsland/Oostenrijk) 9,17
9. Alive Inside (2014) – Michael Rossato-Bennett (Verenigde Staten) 9,15
10. Bowling for Columbine (2002) – Michael Moore (Verenigde Staten) 9,12
11. The Cove (2009) – Louie Psihoyos (Verenigde Staten) 9,10
12. Twin Sisters (2013) – Mona Friis Bertheussen (Noorwegen) 9,02
13. Sisters in Law (2005) – Florence Ayisi en Kim Longinotto (Verenigd Koninkrijk) 9,02
14. Virunga (2014) – Orlando von Einsiedel (Verenigd Koninkrijk) 9,01
15. Hip Hop-eration (2014) – Bryn Evans (Nieuw-Zeeland) 9,01
16. Souvenirs (2006) – Shahar Cohen en Halil Efrat (Israël/Nederland) 9,00
17. The Monastery - Mr. Vig & the Nun (2006) – Pernille Rose Gronkjaer (Denemarken) 9,00
18. RIP - A Remix Manifesto (2008) – Brett Gaylor (Canada) 9,00
19. The World According to Ion B. (2010) – Alexander Nanau (Roemenië) 8,98
20. Awake in a Bad Dream (2013) – Peter Lataster en Petra Lataster-Czisch (Nederland) 8,97

2007 | De twintig beste volgens online publiek

Als extraatje: in 2007 koos het online publiek twintig favorieten uit de eerste twintig jaar IDFA (opgericht in 1988). Het geheugen is kort: het waren vooral recente titels en van de daadwerkelijke winnaars van de Publieksprijs keerde alleen Bowling for Columbine terug.

1. Darwin’s Nightmare (2004) – Hubert Sauper
2. Nömadak Tx (2006) – Raúl de la Fuente
3. O amor natural (1996) – Heddy Honigmann
4. Checkpoint (2003) – Yoav Shamir
5. Bowling for Columbine (2002) – Michael Moore
6. Grizzly Man (2005) – Werner Herzog
7. City of Photos (2004) – Nishtha Jain
8. We Are Together (2006) – Paul Taylor
9. Balseros (2002) – Carlos Bosch
10. The 3 Rooms of Melancholia (2004) – Pirjo Honkasalo
11. The Boy Who Plays on the Buddhas of Bamiyan (2003) – Phil Grabsky
12. Wheels of Fortune (2001) – Wilko Bello
13. 9 Star Hotel (2006) – Ido Haar
14. First Kill (2001) – Coco Schrijber
15. The Monastery - Mr. Vig & the Nun (2006) – Pernille Rose Gronkjaer
16. Schoffies (2006) – Marc van Fucht
17. Ghosts of Cité Soleil (2006) – Asger Leth
18. Cuba, valeur d'une Utopie (2006) – Yanara Guayasamin
19. Zigeuners van de Cauberg (2003) – Patrick Bisschops
20. The Kidnapping of Ingrid Betancourt (2003) – Victoria Bruce & Karen Hayes