Matriculation

En hij had het niet kernachtiger kunnen verwoorden. De film toont het effect dat een bijna failliete ideologie heeft op de mensen die hem door de strot geduwd krijgen. De hoofdpersonen in , Poolse middelbare scholieren anno 1978, moeten de dorre regels en richtlijnen van de partij niet alleen slikken, ze moeten ze ook nog reproduceren. Voor hun eindexamen geschiedenis en maatschappijleer worden ze stevig doorgezaagd over de eigenschappen van een ideaal partijlid, de inrichting van niet-socialistische systemen en de onmogelijkheid van directe democratie. De examinatoren, die zelf geen spoortje blijk geven van ideologische bevlogenheid, vragen af en toe om verduidelijking van een detail uit de opgelepelde brij holle frasen en clichés. De toon is monotoon en de onoprechtheid spat er vanaf, maar iedereen speelt de poppenkast gewoon mee. Eenmaal terug op de gang en verlost van hun ondervragers steken de scholieren de draak met hun leerstof en zijn ze vooral bezig met wel of niet geslaagd zijn. De camera vervult in , zoals Sobolewski opmerkte, “de rol van leugendetector” en vrijwel alle examenkandidaten doorstaan die test glansrijk.