Vita activa, the Spirit of Hannah Arendt

De vaak controversiële inzichten in de geschriften van theoreticus Hannah Arendt (1906-1975) hebben nog niets aan kracht en relevantie ingeboet. Met haar overpeinzingen over onder meer de totalitaire staat en de banaliteit van het kwaad behoort ze tot een van de meest invloedrijke denkers van de twintigste eeuw. In de documentaire worden haar overtuigingen uiteengezet aan de hand van een veelvoud aan bronmateriaal. Foto’s, familiefilms en ander archiefmateriaal worden begeleid door de voice-over waarin briefwisselingen worden voorgelezen. Beelden worden afgewisseld met interviews met vakgenoten. Vooral Arendts voortdurende gevoel van ontheemd zijn, komt prominent naar voren. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vlucht de Joodse Arendt naar de Verenigde Staten, waar ze het gevoel had alsof ze in ballingschap leefde. Het is een belangrijk denkbeeld, aangezien ze behoorde tot een als “overbodig” gekwalificeerd volk. Uit het gevoel van overbodigheid ontstonden haar theorieën en zienswijzen over de stichting van de natiestaat Israël, het zionisme en de Holocaust. Maar bovenal kunnen ze eenvoudig worden geëxtrapoleerd naar de hedendaagse vluchtelingenproblematiek, met miljoenen ontheemden in de nabijheid van Europa. Californisch professor Judith Butler duidt Arendts werk door te stellen dat een samenleving die pluriformiteit verwerpt, op genocide afstevent. De documentaire is een waarschuwing: zodra we hulpeloosheid negeren en kritisch denken verwerpen, koersen we steeds dichter naar het totalitarisme.